گروه B جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه؛ جدال همسایه‌های ایبری/ مردان کی‌روش شگفتی‌ساز می‌شوند؟
تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۰۱۹۰۹۶
به گزارش ایسنا، در ادامه بررسی گروه‌های جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه به بررسی گروه دوم این رقابت‌ها می‌پردازیم؛ جایی که اسپانیا، پرتغال و مراکش همسایه‌های شبهه جزیره ایبری در کنار تیم ملی ایران قرار دارند.
* ایران
تیم ملی ایران با نتایج درخشان خود، آماده خلق شگفتی در جام جهانی روسیه می‌شود. نتایج درخشان ایران در سال‌های اخیر، این تیم را به بهترین تیم قاره کهن تبدیل کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
* ستاره
سردار آزمون
مهاجم جوان و لژیونر ایران، از سال ۲۰۱۵ به محبوب‌ترین بازیکن این تیم تبدیل شده است. سن کم و توانایی‌های بالای سردار در خط حمله، سایر مهاجمان این تیم را به نیمکت منتقل کرده و کی‌روش حساب زیادی روی مهاجم اصلی تیمش باز می‌کند. آزمون که چند سال است در روسیه بازی می‌کند و همیشه اخباری مبنی بر انتقالش به انگلیس و ایتالیا به گوش می‌رسد، امیدوار است با درخشش در جام جهانی روسیه و صعود ایران به دور دوم بازی‌ها، به یکی از پنج لیگ معتبر اروپا برود.
* سرمربی
کارلوس کی‌روش
حضور هفت ساله کی‌روش روی نیمکت ایران، مهمترین عامل اوج گرفتن این تیم در سال‌های گذشته بوده است. خیلی از کارشناسان او را ستاره تیم ملی ایران می‌دانند. مرد پرتغالی با روش کاری خود که مبتنی بر نظم و انضباط است توانست محیطی مناسب را در تیمش به وجود بیاورد و از این طریق نتایج درخشانی رقم زده و رکوردهای متعددی را شکسته است. او به عنوان سرمربی تیم ملی ایران با تحمل مشکلات فراوان در تیمش، این بار به فکر صعود است و خودش هر نتیجه‌ای جز این را قبول ندارد.
* تیم ملی ایران در یک نگاه
افتخارات: سه بار قهرمانی جام ملت‌های آسیا
بهترین گلزن: علی دایی (۱۰۹ گل)
بیشترین بازی: جواد نکونام (۱۵۱ بازی ملی)
نحوه صعود: صعود به عنوان تیم نخست گروه A در آسیا
عملکرد دوره قبل: حضور در دور گروهی
* مراکش
مراکشی‌ها بعد از سال ۱۹۹۸ برای اولین بار جواز حضور در جام جهانی را به دست آوردند. ایران در اولین دیدار خود باید ۱۵ ژوئن (۲۵ خرداد ۹۷) ساعت ۱۹:۳۰ به وقت ایران در ورزشگاه سنت پترزبورگ برابر مراکش به میدان برود.
مراکش بعد از سال‌ها توانست جواز حضور در جام جهانی را به دست بیاورد. این تیم آفریقایی آخرین بار در سال ۱۹۹۸ در جام جهانی در گروه نخست با برزیل، نروژ و اسکاتلند هم‌گروه بود که از صعود به مرحله بعد بازماند. این تیم تنها یک بار در جام ملت‌های آفریقا قهرمان شده که به سال ۱۹۷۶ برمی‌گردد. این تیم در چهار دوره حضور خود در جام جهانی تنها یک بار توانسته به دور دوم راه یابد که آن دوره سال ۱۹۸۶ بود که مراکش توانست راهی دور دوم جام جهانی شود.
با این حال بعد از سال‌ها غیبت، پسران صحرا توانستند در رقابت با ساحل عاج به عنوان تیم نخست گروه جواز حضور در جام جهانی را به دست بیاورند. فرصت خوبی که حالا در اختیار مراکشی‌ها قرار گرفته تا بتوانند خود را به باشگاه‌های بزرگ دنیا نشان دهند.
* ستاره
مهدی بن عطیه
مهدی بن عطیه مدافع تیم ملی مراکش که در عضویت تیم یوونتوس قرار دارد و سابقه بازی برای بایرن مونیخ را در کارنامه ورزشی خود دارد، ستاره مراکشی‌ها است که تاثیر زیادی هم در صعود تیم ملی کشورش به جام جهانی ایفا کرد. او که بیش از ۵۰ بازی ملی در کارنامه دارد سابقه بازی برای رم ایتالیا را نیز دارد. دو قهرمانی در بوندسلیگا و دو قهرمانی در سری A از افتخارات او محسوب می‌شود و در تابستان مهمترین رویداد خود را تجربه خواهد کرد.
* سرمربی
هرو رنارد
هرو رنارد از مربیان کارکشته‌ای است که از سال ۲۰۱۶ هدایت تیم ملی مراکش را بر عهده داشته و با این تیم توانست جواز حضور در جام جهانی را در گروهی سخت به دست بیاورد تا محبوبیت او بیش از قبل شود. او در خیلی از کشورهای آفریقایی از جمله ساحل عاج و زامبیا مربیگری کرده است و در لیگ فرانسه نیز سابقه مربیگری در لیل و سوشو را دارد. این مربی ۴۹ ساله فرانسوی در پست دفاع برای چند تیم فرانسوی از جمله کان بازی کرده است.
* تیم ملی مراکش در یک نگاه
افتخارات: یک قهرمانی در جام ملت‌های آفریقا ۱۹۷۶
بهترین گلزن: احمد فراس (۴۲ گل زده)
بیشترین بازی: نورالدین نایبت (۱۱۵بازی)
نحوه صعود: تیم اول گروه
عملکرد دوره قبل: -
* پرتغال
تیم ملی فوتبال پرتغال با حضور ستاره خود امیدوار است پس از اروپا قهرمان جهان نیز بشود. بهترین افتخار تیم دوم شبه جزیره ایبری، مقام سومی جام جهانی است. پرتغال حتی با حضور بهترین بازیکن اروپایی جهان در جام جهانی نتایج چندان درخشانی نگرفته است. با این حال قهرمانی در یورو ۲۰۱۶ فرانسه باعث شد امیدها نسبت به این تیم در جام جهانی پیش رو بیشتر شود. کریستیانو رونالدو می‌تواند در روسیه جام جهانی متفاوتی را به همراه هم‌تیمی‌هایش تجربه کند اما باید بزرگان دیگری همچون آلمان، برزیل، اسپانیا، فرانسه یا حتی آرژانتین لیونل مسی را کنار بزند. این تیم توانست با پشت سر گذاشتن سوییس قدرمند به صورت مستقیم راهی روسیه شود.
* ستاره
کریستیانو رونالدو
مهاجم پرتغالی پس از سال‌ها توانست به آرزوی خود یعنی تجربه قهرمانی با تیم ملی برسد. او به همراه کشورش، قهرمان یورو ۲۰۱۶ شد و توانست عنوان بهترین بازیکن سال و توپ طلا را کسب کند. رونالدو در سال جاری نیز دوباره بهترین بازیکن جهان شد برنده توپ طلا نیز شد. او می‌تواند با درخشش در جام جهانی روسیه دوباره این عناوین را به خود اختصاص دهد و بهترین عنوان ملی را به ویترین افتخاراتش اضافه کند. مهاجم رئال مادرید فصل عجیبی را تجربه کرد. رونالدو در این فصل لالیگا ۲۶ گل زد و به همراه تیمش در جایگاه سوم قرار گرفت اما در لیگ قهرمانان اروپا با زدن ۱۵ گل، سیزدهمین قهرمانی رئال مادرید در اروپا را به همراه سایر هم‌تیمی‌هایش جشن گرفت.
* سرمربی
فرناندو سانتوس
دومین سرمربی پرتغالی حاضر در جام جهانی پس از کارلوس کی‌روش، سانتوس است. او از سال ۲۰۱۴ هدایت تیم ملی را بر عهده گرفت و دو سال بعد توانست این تیم را برای نخستین بار قهرمان اروپا کند. پرتغال در فینال، فرانسه میزبان را شکست داد. این قهرمانی در حالی به دست آمد که رونالدو به علت آسیب دیدگی در نیمه اول مجبور شد از کنار زمین به بازیکنان انرژی دهد. سانتوس با این قهرمانی بهترین افتخار تاریخ کشورش را به ثبت رساند و سپس توانست تیمش را به جام جهانی بفرستد. او اکنون فرصت دارد که یک افتخار دیگر را به کارنامه‌اش اضافه کند.
* تیم ملی پرتغال در یک نگاه
افتخارات: عنوان سومی جهان در سال ۱۹۶۶
بهترین گلزن: کریستیانو رونالدو (۷۹)
بیشترین بازی: کریستیانو رونالدو (۱۴۷)
نحوه صعود: تیم نخست گروه خود در منطقه اروپا
عملکرد دوره قبل: حذف در مرحله گروهی
* اسپانیا
اسپانیا می‌خواهد خاطره خوش جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی را تکرار کند. تیم ملی فوتبال اسپانیا با قدرت به جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه صعود کرد. این تیم با رهبری یولن لوپتگی یک سال بدون شکست را پشت سر گذاشت و دوباره به عنوان یکی از مدعیان اصلی برای قهرمانی در بازی‌های پیش رو خود را مطرح کرد. لاروخا از بازیکنان توانمندی برخوردار است که می‌توانند به بهترین‌ها دست پیدا کنند. حضور بازیکنان جوان در کنار بازیکنان باتجربه، اسپانیا را به تیم کاملی تبدیل کرده است. آنها می‌خواهند خاطره تلخ خود را از جام جهانی گذشته پاک کنند. لاروخا با قاطعیت در مرحله مقدماتی بالاتر از ایتالیا قرار گرفت و توانست به مرحله نهایی صعود کند.
* ستاره تیم
ایسکو
شاید پارسال کمتر کسی فکر می‌کرد که هافبک جوان مالاگایی به ستاره لاورخا تبدیل شود. ایسکو با آسیب دیدگی گرت بیل در رئال مادرید توانست خود را نشان بدهد و سپس به عنوان یک ستاره مطرح شود. بازی تکنیکی او در میانه میدان، چشم نواز است. ایسکو علاوه بر درخشش در رئال مادرید توانست جایگاه خود را در تیم ملی پیدا کند. اسپانیا مانند سال‌های گذشته از هافبک‌های خوبی برخوردار است اما بازی خاص ایسکو او را از دیگر بازیکنان جدا کرده است. بازیکن مادرید قرار است در جام جهانی از میانه میدان تیمش را هدایت کند و امیدوار است در پایان با خاطره خوشی از این بازی‌ها خداحافظی کند.
* سرمربی
یولن لوپتگی
پس از خداحافظی ویسنته دل بوسکه در پایان یورو ۲۰۱۶، فدراسیون فوتبال اسپانیا یولن لوپتگی را به عنوان سرمربی تیم ملی معرفی کرد. سرمربی اسپانیایی پیش از آن هدایت پورتو را بر عهده داشت. لوپتگی توانست عملکرد فوق العاده‌ای در تیم ملی داشته باشد و بدون شکست، تیم ملی را به جام جهانی برساند. سرمربی اسپانیایی در شروع کار خود، ایکر کاسیاس را به تیم ملی دعوت نکرد و با انتقاد هوداران این دروازه‌بان روبه‌رو شد. با این حال نتایج خوب این تیم باعث شد دیگر انتقادی مطرح نشود. باید دید سرمربی اسپانیایی می‌تواند این موفقیت را در جام جهانی ادامه دهد یا نه.
* تیم ملی اسپانیا در یک نگاه
افتخارات: قهرمانی در سال ۲۰۱۰
بهترین گلزن: داوید ویا (۵۹)
بیشتری بازی: ایکر کاسیاس (۱۶۷)
نحوه صعود: تیم نخست در گروه خود در منطقه اروپا
عملکرد دوره قبل: حذف در مرحله گروهی
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۰۱۹۰۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حمله گازانبری امارت به تعهدات آبی با ایران ؛ همسایه‌آزاری تمامی ندارد
به گزارش همشهری آنلاین، روزنامه فرهیختگان نوشت: روز یکشنبه ۹ اردیبهشت‌ماه در گزارشی با عنوان «تفاوتی بین استراتژی امارت با دوران غنی نیست» به موضوع عدم پرداخت و رهاسازی کامل حقابه سیستان توسط طالبان حتی در این روزهای پربارش پرداختیم. این در حالی است که علی‌رغم تمام هشدارها درباره وضعیت وخیم آبی در جنوب شرق ایران که ناشی از مسدود بودن راه‌های آبی به این قسمت است، همسایه شرقی همچنان در حال انجام پروژه‌های آبی روی رودخانه‌هاست. به همین منظور عملیات تکمیل پروژه سد «پاشدان»، از سدهای بزرگ افغانستان در مرز با ایران و در مسیر هریرود، با حضور ملا عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیرو عبدالطیف منصور، سرپرست وزارت آب و انرژی طالبان در هرات آغاز شده است. کارشناسان حوزه هیدروپلیتیک معتقدند که با ساخت و بهره‌برداری از این سد در بالادست هریرود، تنش آبی در ایران و ترکمنستان تشدید خواهد شد. در همین رابطه با محمدنبی جلالی، پژوهشگر دکتری منابع آب دانشگاه تهران گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
ردپای هندوستان در هریرودبا توجه به اینکه مناقشه رودخانه فرامرزی هریرود با تکمیل سدهای و کانال‌ها در بالادست افغانستان وارد فاز جدیدی خواهد شد، این مناقشه و به‌خصوص سرمایه‌گذاری هندوستان در حوضه هریرود و پروژه‌های آتی شان مورد توجه خواهد بود. محمدنبی جلالی، پژوهشگر دکتری منابع آب دانشگاه تهران و عضو هیات اندیشه‌ورز هیدروپلیتیک و دیپلماسی آب بنیاد نخبگان کشور درباره این مناقشه گفت: «به‌طور کلی شاید بشود سرمایه‌گذاری هند در پروژه‌های آبی و غیرآبی افغانستان را در میراث استعمار جست‌وجو کرد؛ وقتی تاریخ هند به‌خصوص یک قرن اخیر را مرور می‌کنید تا سال ۱۹۴۷ مستعمره بریتانیا بود و بعد با هند چندپاره مواجه شدیم که به کشور هند و پاکستان و بعدها پاکستان شرقی (بنگلادش) تقسیم و سبب مناقشات متعددی همانند مناقشه حل‌نشده کشمیر می‌شود. از همین رو با توجه به موقعیت جغرافیایی افغانستان که در مهار آب فرامرزش دارد باعث شد این کشور به‌جدیت سراغ سرمایه‌گذاری روی مهار این منبع برود و عملا بتواند از طریق افغانستان برای خودش اهرم‌های فشار ایجاد کند. به هر حال افغانستان بخشی از ظهور و تداوم دیپلماسی آبی و عوامل سیاسی-اجتماعی در این منطقه را در سیاست‌های هیدروپلتیکی که با توجه به موقعیت بالادستی که در چهار حوضه‌اش دارد می‌تواند پیش ببرد.
البته موضوع فقط مربوط به ایران نیست؛ رودخانه فرامرزی کابل که در نزدیکی آتوک در پاکستان به رود سند منتهی می‌شود، خودش پتانسیل مناقشه آبی عظیمی را دارد. جالب است که همین مناقشه هم شاید به تعیین مرز استعماری خط ریورند ۱۸۹۳ برگردد که بریتانیا برای در امان ماندن هند شرقی از نفوذ شوروی به قبایل پشتون خودمختاری داد، حتی ردپای بریتانیا در مناقشه هیرمند به‌وضوح قابل مشاهده است. جایی که مرز سیستان درونی و بیرونی را گلداسمیت بریتانیایی تعیین می‌کند و خاوری‌ترین دلتای رودخانه هیرمند را به‌عنوان مرز بین دو کشور قرار می‌دهد. گذشته از ردپای ناخجسته استعمار؛ هند با تقریبا دو میلیارد دلار پنجمین کشوری است که بیشترین سرمایه‌گذاری را در پروژه‌های آبی و غیرآبی افغانستان انجام داده؛ از بورسیه تحصیلی بگیرید تا استخراج معادن و... . اما در زمینه پروژه‌های آتی، نمی‌خواهم به این موضوع ورود کنم که امارت اسلامی به‌جدیت دنبال این است که با مهندسی اجتماعی تحت پروژه‌هایی همچون «قوش‌تپه»، مهاجران اخراجی پاکستان را در «آمودریا» که منابع دست‌نخورده عظیم انرژی را دارد بارگذاری کند، فقط می‌خواهم از یک پروژه دیگر تحت عنوان TAPI بگویم که به دلایل ناامنی در افغانستان به تعویق افتاده بود. درباره اهمیت این پروژه همین کافی است که بوش زمان حمله به افغانستان می‌گوید تکمیل استراتژی جنگ ما تکمیل پروژه تاپی است که قرار است گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان به پاکستان و هند انتقال بدهد و هدفش تامین سالانه ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به جنوب آسیاست.
همین چندروز قبل آقای«آمانوف»، رئیس اجراییه شرکت خط گاز تاپی، در مجمع سرمایه‌گذاری انرژی ترکمنستان در پاریس اعلام کرد که ترکمنستان به تکمیل بخش خود از پروژه لوله گاز تاپی متعهد است. ضمنا این نگرانی هم وجود دارد که این لوله گاز جایگزین مسیر طرح خط لوله گاز صلح بین ایران و پاکستان و هند هم باشد، یعنی عملا علاوه‌بر اینکه منابع آب را مهار می‌کند به‌جد دنبال این است که وابستگی‌اش را به منبع انرژی ما کم کند. به نظرم پرواضح است که به سرانجام رساندن این پروژه‌ها موقعیت ویژه‌تری در مذاکرات به طرف افغانستانی می‌دهد.
ماجرای ابرپروژه سد سلما در بالادست رودخانه هریرود
این پژوهشگر درباره ابر پروژه سد سلما که کمی بعد از استقلال هند از بریتانیا پروژه سد سلما با حمایتهای این دو کشور در زمان داوودخان شروع شد گفت: کمی بعد از استقلال هند از بریتانیا، پروژه سد سلما با حمایتهای این دو کشور در زمان داوودخان شروع شد ولی به دلیل ناآرامی‌های داخلی فراز و فرودهایی داشت تا نهایتا در دوران رئیس‌جمهور غنی در ۱۳۹۵ با ظرفیتی حدود ۶۵۰ میلیون مترمکعب و با حمایت مالی ۳۰۰ میلیونی هند به بهره‌برداری رسید. جالب است که نخست‌وزیر، آقای مودی قبل از افتتاحیه بند سلما به ایران می‌آید و توافقنامه چابهار را امضا می‌کند و هنوز بعد از سال‌ها خلف وعده کار واقعی انجام نشده است. همچنین در مراسم افتتاحیه سد سلما می‌گوید: «این پروژه راه صلح برای همگان را انتخاب کردم.»
شاید کسی با این نکته موافق نباشد و نگاهم به مناقشات بین کشورها کمی رئالیستی است، اما به این روند باید دقت کرد. استعمار کهن روزگاری هند را با ابزار زور و حمله نظامی تسخیر کرد و امروز فقط شیوه استعمار متفاوت شده و با مصادره واژه صلح و استخدام مجریان، همان شیوه قبلی را در کشورهای دیگر دنبال می‌کند. واقعیت این است که سایه استعمار همچنان هم بر سر مسائل و رفتارهای دولت‌ها حاکم است و اصطلاحا «استعمار پوست انداخته» و حال «استعمار نوین» به شیوه‌ای دیگر به دنبال تسلط و نادیده‌گرفتن حق ملت‌هاست.
در عصر حاضر اگر کمی حواس‌مان جمع باشد متوجه می‌شویم که استعمار فرانو چطور بر باور و منش ملت‌ها و هویت‌شان به‌طور نامحسوس و بدون اینکه خود استعمارگران یا حتی مجریان بومی حضور مرئی داشته باشند چنگ می‌زند تا مناقشات آبی و غیرآبی را تشدید کند. شاید اهمیت دیپلماسی عمومی در مناقشه آبی مثل مناقشه هیرمند و هریرود در گذر زمان با تکمیل کانال و بندهای انحرافی و وابسته کردن جامعه محلی بالادست به این منبع حیاتی روشن‌تر شود؛ در زمانی که عملا ماهیت مناقشه از دولت-دولت به دولت-مردم شیفت پیدا کرد.
واقعا نمی‌خواهم شرایط را اورژانسی نشان بدهم. چون اولین کاری که در این شرایط می‌کنیم تراشیدن پروژه اورژانسی با پول بیت‌المال است. در واقع می‌خواهم توجه کنیم که در آستانه حذف‌شدگی قرار داریم و مورد هجمه استعمار آبی هستیم و امروز هیچ چیزی مثل عنصر زمان مهم نیست.
مناقشه آبی میان دو کشور، قدمتی به تاریخ افغانستان دارد و در سال‌های اخیر به بحرانی جدی تبدیل شده. جلالی درباره رهیافت برون‌رفت از این شرایط تضاد منافع گفت: «نگرانی عمیق این است که کشورهای دیگر در نتیجه پرداختن صحیح به شکست‌های دیپلماسی آبی‌شان در گذشته و بازتعریف نحوه همکاری درمورد مسائل آب‌های فرامرزی، راهی برای آینده دیپلماسی آبی‌شان ترسیم کرده‌اند و سوال این است که آیا ما به این درک رسیده‌ایم که اگر بگوییم «در دیپلماسی آب چندان موفق نبوده‌ایم» متهم به تحریف واقعیت نشویم؟ البته موافقم که فضا آنچنان هم تاریک نبوده و نیست؛ اما اگر بپذیریم حقابه تاریخی معاهده هیرمند در صد و اندی سال و در طول تاریخ روابط بین دو کشور ایران و افغانستان تقلیل پیدا کرد تا نهایتا به ۱۶ درصد رسید یا طی دوران تکمیل سد انحرافی کمال‌خان، که هرچند تلاش‌هایی شد و حتی اخیرا دکتر ظریف هم در مصاحبه‌شان اذعان داشتند که با علم به اینکه سد انحرافی کمال‌خان برای منحرف کردن سیلاب است و حقیقتا هم همین است، وارد گفت‌وگو شدند، اما بلاخره باید بپذیریم که علی‌رغم تلاش‌های دستگاه دیپلماسی، نتوانستیم احداث این بند را به تعویق بیندازیم و سد انحرافی کمال‌خان تکمیل شد.
سوال اساسی این است که مصر چگونه در مناقشه رود نیل با اتیوپی و سودان توانست سال‌ها احداث سد رنسانس (النهضه) را به تعویق بیندازد؟ از چه ابزارهایی استفاده کرد؟ از سد کمال‌خان که گذشت اما قرار است برای سد بخش‌آباد روی سرشاخه فراه‌رود در آینده چه اتفاقی بیفتد؟ چه ابزارهایی برای به تعویق افتادن احداث سد بخش‌آباد -که میخی است بر تابوت کمارفته سیستان- داریم؟ نکته اساسی این است که حتی افغانستان با اندوخته تجاربش فارغ از اینکه چه دولتی و حکومتی مستقر باشد مشخص کرده راهبرد هیدروپلیتیکی‌اش در مواجهه با مناقشات با همسایگانش چیست. اما ما با توجه به وضعیت هیدروپلیتیکی خاصی که داریم و در جایی بالادستی، در جایی میان‌دست و در جایی پایین‌دست هستیم و تک تک این رودخانه‌های فرامرزی چالش‌ها و بازیگران متعدد خودش را دارد، چه راهبرد هیدروپلیتیکی و ابزار قدرتی داریم؟ مثلا روی هم همین رودخانه هریرود در قسمت پایین‌دست با ترکمنستان چالش جدی بازسازی کانال «قره‌قوم» را داریم یا راندمان پایین آبیاری در بخش کشاورزی را داریم.
در قسمت بالادست با طرف افغانستانی با توسعه یک‌جانبه سد و کانال‌هایش بدون توجه به آب مورد نیاز پایین دست مواجهیم و حتی هیچ توافقنامه‌ای روی این رودخانه فرامرزی با افغانستان نداریم. ما هنوز مشخص نکرده‌ایم چه دکترین هیدروپلیتیکی خاصی برای این حوضه‌های فرامرزی داریم. همچنین اخیرا در لحظات آخر بعد از سال‌ها گزارش کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه با تصویب بند الحاقی ۱ ماده ۳۹ موافقت کرد که «نقشه راه دیپلماسی آب در چهارچوب دیپلماسی کلان کشور» تهیه شود؛ ضمن اینکه آیا این هم سندی است که قرار است به بایگانی برود یا سندی است که درنهایت قرار است یک دکترین برا حوضه‌هایی با چالش‌ها و بازیگران متعدد تجویز کنیم؟ در دکترین ما نسبت دیپلماسی انرژی ما با مناسبات و تعاملات هیدروپلیتیکی آب‌های فرامرزی قراره دیده می‌شود؟ فرهنگ چطور؟ ترانزیت چطور؟ چابهاری که کانون رقابت هند و چین است؟ آیا با هند ادامه بدهیم که ۸ سال بدعهدی مکرر کرده آن‌هم با ۸۵ میلیون‌دلار؛ در چنین پروژه راهبردی، نمی‌بایست چند میلیارد دلار قرارداد باشد؟ اینها فقط سوال است.
این پژوهشگر درباره میزان حقابه‌ای که این‌روزها رهاسازی شده گفت: «اجازه بدهید این نکته را هم یادآوری کنم؛ ما هم حقیقتا خوشحالیم از اینکه اندک آبی از حقابه ایران را دریافت کردیم ولیکن اینکه در تریبون رسمی یک نهاد رسمی اعلام می‌کنیم تا این لحظه اینقدر از حقابه هیرمند رهاسازی شد، این ابزار قدرت است؟ این دیپلماسی عمومی است؟ واقعا هم شاید توقع داشتند ما حس گل پیروزی ایران مقابل استرالیا در جام جهانی ۱۹۹۸ را تجربه کنیم!
وقتی ابزارهای قدرت مصر در تعویق احداث سد رنسانس را بررسی می‌کنید که چه کرد، یکی از ابزارهای بسیار مهمش همین به‌کارگیری صحیح از دیپلماسی عمومی بوده است. ولی ما از این ظرفیت کم‌نظیر دیپلماسی عمومی به‌درستی استفاده نمی‌کنیم.
شاید زمانی سازش مبتنی‌بر مذاکره «برد-برد» حداقل در سطح فکری ایده جذابی بوده تا به یک نتیجه دوجانبه سودمند برسیم؛ اما واقعیت جهان امروز حقیقتا متفاوت شده است. کشورها اصولا حاضر نیستند در مذاکرات‌شان سهم برابر یا کمتری از طرف مقابل برای ملت‌هایشان بگیرند. ما باید تجدید نظری در رویکردهایمان در مذاکرات داشته باشیم و باید به این بیندیشم که چطور در مذاکرات می‌توانیم یک پای بالاتر بگذاریم و موقعیتی عالی برای خودمان و خوب برای دیگری ایجاد کنیم.
من‌حیث‌المجموع فکر می‌کنم فیصله دادن به اثرات هیدروهژمونی در حوضه آبریز بین‌المللی هریرود که بین چند کشور مشترک است و علی‌الخصوص‌انگیزه کشور بالادستی مثل حکومت امارات اسلامی که حاکمیت مطلق سرزمینی و توسعه یکطرفه رودخانه‌ها را بدون توجه به پیامدهای آن در کشورهای پایین دست در پیش گرفته، حقیقتا مسیری صعب‌العبور است؛ به‌ویژه اینکه روشن است سیاست‌های دولت نوپای طالبان در راستای توسعه زیرساخت‌های آبی و ساخت سد و تکمیل کانال‌ها به درهم‌تنیدگی این مناقشه خواهد افزود.
از طرفی دیگر این را هم در نظر داشته باشید که تقریبا جهان در حال تجربه سومین انتقال قدرت است. هرچند ایران همیشه در چنین بزنگاه‌هایی در طول تاریخ تحت فشار بوده است؛ اما بخشی کوچکی از رهیافت را شاید در پاسخ به این سوال بشود جست‌وجو کرد که راهبرد کلان ما در این شرایط گذار نظام بین‌الملل که مشخصه اصلی آن بازتوزیع قدرت، ثروت و بازنویسی قواعد بین‌المللی است، آیا این است که باید در تنهایی استراتژیک به سر ببریم یا با توجه به اینکه انزواگرایی، انفعال و عدم تعامل نه با ژئوپلتیک ایران سازگار است، نه با فرهنگ سنتی ایران، از طریق چندجانبه‌گرایی و ائتلاف‌سازی مبتنی‌بر همکاری راهبردی به استقبال این جهان پساقطبی برویم؟ و حالا در سطوح پایین‌تر، چطور این کلان راهبردمان، قرار است توسعه پایدار و امنیت آبی را برای ما به ارمغان بیاورد تا دچار خفگی هژمونی نشویم؟! و چطور می‌شود به یک بازتوزیع مجدد قدرت بین بازیگران درگیر این مناقشه آبی دست بزنیم تا در این حوضه آبریز فرامرزی فضاها را دوباره پیکربندی و تفسیر کنیم. حقیقتا نمی‌دانم که آیا روزگاری می‌رسد که بتوانیم موقعیتی را با ابزارهای قدرت‌مان ایجاد کنیم که در مذاکرات آبی‌مان یک پای بالاتر بگذاریم و موقعیتی عالی برای خود و خوب برای دیگری ایجاد کنیم یا خیر. امیدوارم.
خبرهای روزنامه فرهیختگانبیشتر بخوانید
کد خبر 849237 منبع: فرهیختگان برچسب‌ها ایران و افغانستان استان سیستان و بلوچستان خبر ویژه افغانستان طالبان افغانستان
دستگیری ۴ متهم اصلی پرونده مفقودی یسنا کودک کلالهای